Sta ons toe u voor te stellen aan enkele opmerkelijke persoonlijkheden en andere kleurrijke figuren van de Sint-Jacobswijk.
De dochter van Jacques
Meer info
France is geboren in 1953, als tweede dochter van de ouders Brel. Ze was een bescheiden, rustig kind. Opgegroeid ver van elke vedettencultus, koos France voor een studie als sociaal assistente.
Zes jaar na het afscheid van haar vader in de Olympia, vertrok ze samen met hem voor een reis van zeven maanden op zijn zeilboot.
Jacques Brel overleed in 1978. France was toen 25 en had een intense behoefte om over hem en zijn werk te praten. Zodoende heeft ze de Stichting Brel opgericht om een brug te slaan tussen het publiek en alles wat haar vader betreft. De stichting was eerst ondergebracht in een huis aan de Legrandlaan en is verschillende keren verhuisd alvorens in 1997 een definitief onderkomen te vinden aan het Oud Korenhuis.
France is afgegaan op haar buikgevoel en was onmiddellijk gecharmeerd door de Sint-Jacobswijk vanwege zijn centrale ligging, zijn rijke geschiedenis en het feit dat hij net buiten de hoofdwegen van de stad valt.
De stichting heeft een permanente digitale tentoonstelling ingericht met films, foto’s, krantenartikelen, getuigenissen, manuscripten, en een wandeling door de straten van Brussel met een audiogids, waarmee de stem van Jacques Brel u begeleidt op uw tocht naar plaatsen die een band hebben met de artiest.
De zalen gewijd aan Brel als zanger, Brel als auteur en Ciné Brel zijn volgepakt met een massa nooit vertoonde, exclusieve archieven, die vertaald zijn in dertien talen.
De stichting organiseert geregeld ontmoetingen met France Brel, altijd een moment van ontroerende gedachtewisselingen.
William Cliff
Schrijver van poëzie, proza en theater
Meer info
Artiestennaam van André Imberechts
William Cliff woont in een dakappartement in de Kolenmarkt. Zij werk werd met verschillende literatuurprijzen bekroond, waaronder in 2015 de prestigieuze Goncourtprijs voor zijn volledig oeuvre. Hij wordt aanzien als één van de grote hedendaagse meesters van de Franse taal.
William Cliff gaf een aanzienlijk aantal werken uit bij Gallimard (meer info). Waaronder de poëziebundels “Homo sum” (zijn eerste werk, 1973) en “Marcher au Charbon” (1978). William Cliff beschrijft de harde onverbloemde werkelijkheid, zonder taboes.
In 1997 realiseerde Gérard Preszow de documentaire “William Cliff, poète”. Hier gaat een uittreksel waarin Arno een lofzang aan de Maagd Maria van William Cliff zingt (link)
Jean-Jacques De Gheyndt
Specialist in Brusselse dialecten
Meer info
Jean-Jacques De Gheyndt is onze specialist in Brusselse streektalen.
Elke 2de zaterdag van de maand geeft hij lezingen over de Brusselse streektalen in de «Julien Vrebos koêmer» in «Het Oeis van ’t Brussels». Dat is vlak naast het Goudblommeke in Papier (Cellebroersstraat 55). Deze lezingen gaan zowel over het beulemans als over het brussels vloms. In beide gevallen wordt de uitleg in het Frans gegeven. Je mag je verwachten aan een combinatie van historische en taalkundige weetjes, ernstige of minder ernstige topics. Maar wees gerust, er wordt wat afgelachen! Voor meer inlichtingen verwijzen we graag naar «Pour la science et pour la zwanze». Jean-Jacques De Gheyndt heeft bijvoorbeeld een parodie gemaakt op de bekende fabel van de krekel en de mier, maar dan in de context van de dinosauriërs: «L’Iguanodon’tche et la Tyrannozuur» naar «La Cigale et la Fourmi» van Jan van de Poemp.
Hij is de auteur (of co-auteur) van heel wat publicaties:
Twee strips in brussels vloms:
Carpentier, Maelbeek, De Gheyndt, Poje en Mamzelleke Beulemans (Poje n°24), TopGame, Brussel, 2016
Carpentier, Maelbeek, De Gheyndt, ‘t Evangeile va Jacques: De slumste stuute vi te zoêipe en nuut ni betoêle (Poje n°25), TopGame, Brussel, 2020
Een historisch-linguistisch werk:
Prix de Philologie FWB – 2018:
De Gheyndt, Schieven Architek ! Les langues endogènes à Bruxelles, Associations Bernardiennes, Brussel, 2016
Nog een werk – met alle brusselse referenties in de Kuifje albums:
De Gheyndt, Ei ben ek, Ei blaaiv ek! Bruxellois – Syldave – Arumbaya, Associations Bernardiennes, Brussel, 2018
Een historico-komische pastiche in het Brussels (Frans) met woordenschat:
De Gheyndt, L’histoire de Godefroid de Bouillon, racontée en brusseleir, par un vrai Bruxellois, Associations Bernardiennes, Brussel, 2019
Een adaptatie in brussels vloms van «de kleine prins» van St Exupéry:
De Gheyndt, De Klaaine Prins, Tintenfass Verlag, Neckarsteinach, 2020
Al deze werken zijn beschikbaar bij de auteur.
Onze eigen Lady Paname
Meer info
’s Ochtend verpleegster, ’s middags houdster van een erotische boetiek – Chantal is een figuur in de Sint-Jacobswijk. Tijdens een reis naar New York voelde zij zich als 20-jarige aangesproken door het concept erotische winkel. Maar vooral door haar ervaring als verpleegkundige werd zij gesterkt in haar plan om in 2004 «Lady Paname» te openen. Veel patiënten stortten namelijk hun hart bij haar uit tijdens de zorgverstrekking. Zij gaf er zich toen rekenschap van dat de seksualiteit van haar patiënten ondanks ziekte of ongeval niet afneemt. Ze nam zich dan voor om aan hun verwachtingen te beantwoorden door een voor haar typische sensuele en warme boetiek/boudoir te openen. Lady Paname is intussen een internationale referentie geworden en heeft zich een mooie reputatie verworven als erotische boetiek vol élégance en sensualiteit.
Nicolas Edelman
De kamerheer van Manneken Pis
Meer info
Nicolas Edelman kleedt Manneken Pis aan, het lievelingskind van de Brusselaars. Hier kan je de website van Manneken Pis raadplegen en hier de Facebookpagina van Nicolas Edelman.
De eerste kamerheer was Henri Wouters, hij werd aangesteld in 1775. Nicolas Edelman is de 13e officiële kamerheer van Manneken Pis, hij volgde Jacques Stroobants op.
Ons beroemde ketje heeft meer dan 1000 kostuums.
Abdel Rahman El Bacha
Uitzonderlijk concertpianist
Meer info
Abdel Rahman El Bacha stamt uit een familie van Libanese musici en begon op zeer jonge leeftijd piano te spelen.
Op zijn tiende speelde hij al met een orkest.
Als negentienjarige won hij de eerste prijs in de prestigieuze Koningin-Elisabethwedstrijd. Dat was in 1978 en de prijs werd hem unaniem toegekend. Hij won de Eerste Prijs van zowel de jury als het publiek, wat uiterst zelden gebeurt.
Hij blonk uit aan het Conservatorium van Parijs, waar hij afstudeerde met vier eerste prijzen.
In 1983 behaalde zijn eerste plaatopname, gewijd aan de eerste werken van Prokofjev, de Grote Prijs van de Académie Charles-Cros. Hij ontving hem uit de handen van mevrouw Sergej Prokofjev.
Abdel Rahman El Bacha speelt Chopins hele repertoire voor piano uit het hoofd. Hij nam overigens ook het volledige werk van Chopin voor piano solo op (de eerste chronologische uitvoering), evenals alle 32 sonates van Beethoven, door de pers geprezen als een “belangrijke gebeurtenis”.
Gedurende tien jaar was hij pianoleraar in de Koningin-Elisabethkapel en hij heeft een jaar lesgegeven aan het Koninklijk Conservatorium in Brussel. Hij heeft concerten gegeven over de hele wereld.
Abdel Rahman El Bacha woont sinds 2011 in de Sint-Jacobswijk, samen met zijn partner celliste Suzanne Vermeyen en hun dochter Nour. Hij waardeert er vooral het historische karakter, de gemoedelijke sfeer, de openheid naar de wereld, en de mogelijkheid om alle boodschappen of uitstapjes te voet te doen.
Schrijver en kunstschilder
Meer info
Robert Empain (1949) is geboren in Binche, de stad van het legendarische carnaval in België.
Als 14-jarige kreeg hij secundair kunstonderwijs in Saint-Luc in Doornik. Met het oog op een beroep in de artistieke sector volgde hij daarna een hogere opleiding tot reclamemaker, met als eindwerk een grote voorlichtingscampagne tegen luchtverontreiniging. Op zijn twintigste vestigde hij zich in Brussel als illustrator.
In 1981 richtte hij de Créative Club of Belgium op, die meer dan 300 leden telde en waarvan hij vier jaar voorzitter was. Vanaf 1980 maakte hij – alleen – lange reizen, las hij heel veel en begon hij aan de hand van schetsboekjes die hij had bijgehouden te tekenen en te schilderen. Als meest gelauwerde reclamemaker van het land richtte hij in 1985 zijn eigen agentschap op, een van de meest vooraanstaande tot 1989. In dat jaar verkocht hij het agentschap en zegde hij de reclamewereld vaarwel. In 1990 exposeerde hij in een kunstgalerie (Guy Ledune) in Brussel en begon hij aan een carrière als schilder-schrijver, financieel totaal onafhankelijk van de kunsthandel.
In 2003 richtte hij in de Sint-Jacobswijk in Brussel onder de naam Grâce een groep op met een ruimte waarin tentoonstellingen rond spirituele thema’s worden gehouden. In 2004 exposeerde in Grâce kunstschilder Saskia Weyts, met wie hij in 2006 huwde. Samen met haar heeft hij sindsdien tal van gezamenlijke exposities opgezet in niet-commerciële ruimten (abdijen, kerken) en in door kunstenaars gehouden galeries in België en Frankrijk.
Robert Empain heeft een eigen website en een blog: Attention, l’art peut ressusciter la vie.
Maman
Onze meest glamoureuze ster
Meer info
Maman, de artiestennaam van Serge Morel, is ongetwijfeld één van de meest glamoureuze artiesten van de Sint-Jacobswijk.
Maman ontvangt haar gasten sinds 1993 in de drag queen bar «Chez Maman» in de Lievevrouwbroerstraat 7, waar Maman en haar ladies garant staan voor een kleurrijk spektakel.
In 2018 wijdde het RTBF televisieprogramma «C’est du belge» een prachtige reportage aan Chez Maman.
In 2019 heeft Hippolyte Leibovici een pakkende film («Mother’s») gerealiseerd met Maman in de hoofdrol.
Stéphane Maton-Vann
Auteur – Conferencier – Cabaretier
Meer info
Stéphane Maton-Vann, een man van theater, letters en passie, werd opgeleid aan het American Center (Parijs) en aan het Grotowski-laboratorium. Net als Oscar Wilde is hij ervan overtuigd dat niets waar is behalve schoonheid; estheticisme en humanisme dicteren zijn schrijven. Hij ontving de Sabam-prijs en de Robert Urbain-prijs. Zijn korte roman Falciato won de Prix du Roman Gay 2021 in Parijs. In 1992 richtte hij L’Avant Nuit B. Phane Galerie op in de Antoine Dansaertstraat, een ruimte die beeldende en uitvoerende kunst combineerde. Paris-Match erkende het als één van de tien mooiste plekken in de Belgische hoofdstad.
Samen met fotografe Yseult D opende hij Studio 84 in het hart van de Sint-Jacobswijk, een multidisciplinaire ruimte gewijd aan kunst en cultuur.
In 2022 ontving hij voor het tweede jaar op rij de Prix du Roman Gay in de categorie biografie voor zijn boek over Hervé Guibert “Les ombres blanches de l’ange”.
Marcelle Raes
Onze meer dan-honderdjarige
Meer info
Je bent haar wellicht al tegengekomen. Ze woont al meer dan 50 jaar aan de Kolenmarkt, en maakt nog eigenhandig het voetpad en haar ruiten schoon. In september 2017 vierden we samen haar 100ste verjaardag.
Kunstschilder en modeontwerpster
Meer info
Heb je al één van die grote stoeptegels met opschriften gezien die her in der in het straatbeeld opvallen? Je vindt er alvast eentje op de stoep voor Bog’Art, de galerij voor hedendaagse kunst in de Bogaardenstraat die door de kunstenares wordt uitgebaat, maar ook in de Cellebroersstraat voor het IHECS et voor het Goudblommeke van Papier. Deze Raiglogrammen (samentrekking van het begrip telegram en de familienaam van de kunstenares) zijn provocerende teksten die ons interpelleren en aanzetten tot doordenken of uitnodigen om erover te debatteren.
Paula Raiglot is een kunstschilder met een warm hart voor Brussel. Als ze iets onderneemt doet ze het met hart en ziel. Toen Paula Raiglot nog in de Sint-Jacobswijk woonde, was ze zeer actief in onze Vereniging. In 2009 heeft ze «Brussels Amigo» opgericht, een tweetalige en gemengde Lions Club die verschillende Brusselse instellingen steunt, en waarvan de leden in de Cercle des Voyageurs vergaderen. Paula heeft abstracte schilderijen gerealiseerd maar ook grote portretten van bekende Brusselaars waaronder Anny Cordy, Toots Tielemans, Julien Vrebos, Jacques Brel, … Zij heeft een tweede kunstgalerij geopend aan de Zavel en is nu ook in de modesector actief onder meer met prachtige realisaties in neopreen (collection Ammoun-Raiglot). Bijgaande foto werd getrokken op een buurtfeest in de Clignoteur aan het Oud Korenhuis.
Denis Schmit
Kunstschilder en illustrator van literatuur
Meer info
Denis Schmit is sinds 2015 de zaakvoerder van de prachtige winkel « Comptoir Florian – La Maison du Thé » op Plattesteen 11. Samen met Vincent Perpète, realiseerde hij de huisstijl (logos, verpakking, pers, merchandising), het design van het meubilair en van de verlichting van de winkel.
Denis Schmit studeerde plastische kunsten en grafisme, en vooraleer hij Comptoir Florian – La Maison du Thé vervoegde had hij al 20 jaar ervaring opgedaan als grafist en illustrator. Denis heeft talrijke werken van Belgische literatuur geïllustreerd die bij de uitgevers Labor et Actes Sud – Babel verschenen. Zo heeft hij onder meer de lay-out verzorgd van « Tintin en de Alfakunst », het 24e album van Hergé. Hij was het ook die met de groep Totem Brussel instond voor de scenografie van de tentoonstelling Hergé als tekenaar (Brussel, Parijs, Londen, Frankfurt). Hij verzorgde ook de scenografie van de Hergé tentoontstelling (Beaubourg te Paris), weerom met de grafistengroep TOTEM Brussel. Hij heeft ook de Hergé ruimte van het Belgisch Stripcentrum te Brussel geënsceneerd, ditmaal met de architect Victor Levy, en realiseerde het bekende Moulinsart logo.
Onze buur
Meer info
Yvan Vandenbergh
Geëngageerde burger
Meer info
In 1990 begint Yvan Vandenbergh aan de renovatie van een toen erg vervallen hoekhuis, gelegen op de hoek van de Kolenmarkt en de Lievevrouwbroerstraat. Daarop volgt een lange geschiedenis van inzet voor onze wijk. Andere renovaties worden ingezet en de wijk herleeft. Het was toen al lang niet meer toegelaten om op de Grote Markt te parkeren, maar er waren in de wijk nog tal van wildparkeerders, braakliggende gronden en verwaarloosde gebouwen. Zoals Yvan Vandenbergh het zelf zegt, werd de wijk toen gered door haar bewoners. Verschillende jaren heeft Yvan Vandenbergh het café «Au Soleil» uitgebaat, recht tegenover de Goede Bijstandskerk, nu een heel bekende ontmoetingsplaats. Yvan Vandenbergh houdt van Brussel en van de Sint-Jacobswijk. Daarom interpelleert hij vaak het stadsbestuur of maakt hij constructieve voorstellen om de wijk te verbeteren. Jarenlang schreef Yvan Vandenbergh de St Jac Newsletter, tot hij in 2018 de fakkel doorgaf aan onze Vereniging. Yvan is in verschillende burgerverenigingen actief waaronder het Collectif Stop Sirènes (verzet tegen loeiende sirenes) en Bruxelles Air Libre (verzet tegen overvliegende vliegtuigen) Hij publiceert de «Le Blog d’Yvan Vandenbergh».
Hij maakte ook een prachtig geïllustreerd relaas van de oude en meer recente geschiedenis van de Sint-Jacobswijk.
Schilder, fotograaf en dichter
Meer info
Jean Louis Van Durme werd in 1967 geboren in Waterloo. Hij is een geboren artiest en dichter, een dromer met een waaier aan talenten.
Jean-Louis Van Durme studeerde grafiek aan St.-Luc en antropologie aan de ULB.
Vervolgens gaf hij twee jaar les in schilderkunst in de «Ateliers Malou». In 1993 vertrekt hij met vakantie naar Griekenland … waar hij uiteindelijk dertien jaar blijft!
Op het eiland Koufonissi in de Cycladen opent hij zijn eigen kunstgalerij waar hij uitsluitend zijn eigen werken tentoonstelt. Als kunstschilder ontwikkelt hij een heel eigen techniek van schilderen op hout. Het wordt een groot success. Zijn werken worden in de hele wereld verkocht en talrijke verzamelaars bezoeken het eiland. Tijdens dezelfde periode schrijft hij ook heel wat schriften vol.
In 2004 keert hij terug naar Brussel en vestigt hij zich in de Sint-Jacobswijk. Hij wijdt zich aan de fotografie waarbij hij zich laat inspireren door zijn talrijke reizen in de Egyptische woestijn. Zijn betoverende fotos worden in Brussel en Ibiza tentoongesteld.
Hij legt zich nu toe op het schrijven en concentreert zich op poëzie. In de stilte van de nacht put hij zijn inspiratie. Een Parijse jury geraakt in de ban van zijn hypnotische stijl en bekroont n.a.v. de poëziewedstrijd Simone de Carfort zijn tweede poëziebundel «Rapatrie la lumière et c’est tout l’univers qui s’inverse» met een eervolle vermelding.
Suzanne Vermeyen
Weergaloze celliste
Meer info
Suzanne Vermeyen ontdekte de muziek al op jonge leeftijd dankzij de Steinerschool. Op haar achtste leerde ze cello, piano en zang. Tegelijk werd ze opgenomen in het kinderkoor van de Koninklijke Opera in Vlaanderen.
In 2006 studeerde ze af voor cello aan de muziekschool en ze zette haar studie daarna verder aan het Koninklijk Conservatorium van Brussel. In 2010 behaalde ze het diploma van bachelor in de muziek, met cello als specialisatie. Susanne Vermeyen studeerde ook aan de Haute Ecole de Musique van Lausanne en het Koninklijk Conservatorium in Antwerpen.
Suzanne Vermeyen speelt op een cello van Didier Nicolas uit 1830. Ze geeft tal van concerten, met name in de Munt.
Kunstschilder
Meer info
Saskia Weyts, geboren in Brugge in een familie van schilders, schrijvers en musici, woont sinds 2003 in onze wijk. Ze verdeelt haar tijd tussen België, Frankrijk en vooral Portugal, waar ze inspiratie vindt in de natuur en de zee. Ze observeert schelpen, stenen, lucht en landschappen om het geheim te ontdekken dat erin zit opgesloten. Met snelle en precieze gebaren worden kleuren en materialen in haar schilderijen als een precieuze microkosmos tot leven gebracht. Haar werk is een innerlijke zoektocht naar de band tussen mens en natuur.
Ze heeft schilderkunst gestudeerd aan de Académie des Beaux-Arts in Doornik, waar ze nu les geeft gericht op een hedendaagse vorm van tekenen. Haar partner, Robert Empain, is ook kunstenaar.
Artiest-fotograaf
Meer info
«Ik leg graag een moment vast om het u te schenken», zegt ze. Yseult D. realiseert artistieke foto’s die ze in twee verschillende vormen produceert: «art on wall» (ingekaderde fotos om aan de muur te hangen) en «art to wear» (kunstwerken op kleedjes of zijden topjes, draagbare kunst). Graag nodigen we je uit om de website van Yseult D. te raadplegen want beelden zeggen veel meer dan woorden. Je zal er prachtige landschappen ontdekken die Yseult D. in verre landen fotografeerde. In de Loft Matyse ontvangt Yseult D. niet alleen haar klanten maar ook artiesten voor litteraire avonden, concerten of theaterpresentaties. Dit is een leuke gelegenheid om deze artiesten te ontdekken in een warme thuis en en petit comité en aansluitend een woordje te wisselen met de artiest bij een goed glas. Schrijf je via yseult@yseultd.com in voor de nieuwsbrief en vervoeg de kunstminnaars die geregeld samenkomen in Loft Matyse.